Rząd przygotował projekt umowy społecznej dla sektora wydobycia węgla brunatnego oraz energetycznego. W samym Bełchatowie pojawił się zaś pomysł, by utworzyć Radę Konsultacyjną, która wesprze transformację regionu.
Portal BiznesAlert.pl dotarł do projektu umowy rządu ze spółkami energetycznymi PGE, Tauron, Enea, Energa i ZE PAK oraz organizacjami związkowymi. Projekt dotyczy transformacji regionów górniczych, sektora wydobycia węgla brunatnego oraz energetycznego przy uwzględnieniu aspektu społecznego oraz bezpieczeństwa energetycznego.
Zgodnie z projektem Narodowa Agencja Bezpieczeństwa Energetycznego ma przejąć wszystkie aktywa węglowe, uczestniczyć w rynku mocy i odpowiadać między innymi za wydobycie węgla brunatnego, wytwarzanie energii i ciepła, a także ich sprzedaż do odbiorców końcowych. Ma funkcjonować w centrali oraz filiach regionalnych. Przeniesienie aktywów węglowych do NABE ma się odbyć za odszkodowaniem oraz rekompensatą nakładów na remonty i modernizację przekazanego majątku.
Rząd planuje też utworzenie Funduszu Transformacji Energetyki Polskiej. Jego budżet ma pochodzić z budżetu krajowego oraz europejskiego (Fundusz Sprawiedliwej Transformacji, Fundusz Odbudowy, itd.), a także pieniądze ze sprzedaży uprawnień do emisji CO2. Fundusz ma tworzyć koperty finansowe i ułatwiać inwestycje w regionach pogórniczych: bełchatowskim, turoszowskim, opolskim, rybnickim, kozienickim, połanieckim, konińskim, jaworznickim, mikołowskim, będzińskim, gryfińskim, trzebińskim, ostrołęckim i stalowowolskim.
W ramach projektu umowy planowane są także Rady Koordynacyjne do spraw Sprawiedliwej Transformacji województw: łódzkiego, dolnośląskiego, wielkopolskiego, śląskiego, mazowieckiego, świętokrzyskiego, małopolskiego, zachodniopomorskiego, opolskiego i podkarpackiego z udziałem przedstawicieli rządu, samorządu, strony społecznej oraz pracodawców Oprócz tego rząd zobowiązuje się, że w czasie likwidacji kopalń węgla brunatnego i elektrowni węglowych pracownikom bez uprawnień emerytalnych będzie przysługiwać urlop lub jednorazowa odprawa pieniężna warta dwunastokrotność średniego miesięcznego wynagrodzenia.
Rada Konsultacyjna w Bełchatowie?
Tymczasem 24 sierpnia rekrutację kończy Centrum Rozwoju Kompetencji w Rogowcu, które ma pomóc w zdobywaniu nowych kwalifikacji pracownikom kopalni, elektrowni i spółek zależnych kompleksu w Bełchatowie. Do 2030 r. zlikwidowanych ma być bowiem 13 tys. miejsc pracy.
Górnicy, z którymi rozmawiał portal NaszeMiasto.pl, określają CRK raczej jako symbol upadku okręgu przemysłowego, a nie nadzieję na przyszłość. Bełchatów zyskuje zaś ironiczną nazwę „małego Detroit” – miasta, które upadło po upadku przemysłu motoryzacyjnego.
Z obawy o los Bełchatowa niezrzeszony radny Marcin Rzepecki zaproponował na ostatniej sesji stworzenie nowej strategii dla miasta, oraz utworzenie Rady Konsultacyjnej do spraw Transformacji przy prezydencie Bełchatowa.
– Przestańmy zajmować się sporami na temat trawnika czy chodnika – mówił Rzepecki. – Mieszkańcy dzwonią i pytają nas na ulicach, co dalej z naszym miastem po węglu, bo za chwilę czeka nas strukturalne bezrobocie i puste mieszkania. Mieszkańcom trzeba w końcu powiedzieć, że wiemy, w którą stronę pójdziemy.
Rada Konsultacyjna miałaby być partnerem dla samorządu województwa we wskazywaniu konkretnych kierunków i projektów, w które warto inwestować europejskie pieniądze. Prezydent Mariola Czechowska uznała pomysł powołania Rady za godny przeanalizowania. Niewykluczone, że do pierwszych rozmów na ten temat dojdzie jeszcze w sierpniu.