HISTORIA KOMPLEKSU
Powiat bełchatowski jest częścią województwa łódzkiego. Tworzą go dwie aglomeracje miejskie (Bełchatów i Zelów) oraz sześć gmin wiejskich (Drużbice, Bełchatów, Kleszczów, Kluki, Szczerców i Rusiec). W tradycyjnie rolniczym, niezbyt bogatym regionie w latach 60. XX wieku zostały odkryte złoża węgla brunatnego, które zaczęto eksploatować 20 lat później. Wraz z rozwojem przemysłu wydobywczo-energetycznego pojawił się nowy typ mieszkańców – ludność napływowa, która przybyła tu, aby podjąć pracę w kopalni lub w elektrowni. W efekcie liczba mieszkańców w samym Bełchatowie wzrosła z niecałych 10 tys. na początku lat 70. do ponad 60 tys. w latach 90.
Obecnie powiat zamieszkuje 113 tys. osób, spośród których najliczniejszą grupę stanowią osoby w wieku od 55 do 64 lat. Historycznie znacząca część lokalnej ludności utrzymywała się z pracy na roli, jednak od kilku dekad gospodarka opiera się tu przede wszystkim na przemyśle wydobywczym i energetycznym.
To właśnie w Bełchatowie swoją siedzibę ma koncern PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna SA (PGE GiEK), który wchodzi w skład PGE – największej grupy energetycznej w kraju. W kompleksie w Bełchatowie wytwarza się ok. 22% energii elektrycznej w Polsce. W tym celu co roku spalane jest 35-32 mln ton węgla. Efektem ubocznym są wysokie emisje gazów cieplarnianych – elektrownia w Bełchatowie w 2005 r. po raz pierwszy została największym emitentem dwutlenku węgla w Unii Europejskiej i jest nim niemal nieprzerwanie do dziś (z jednym wyjątkiem w 2007 r.).
Elektrownia Bełchatów odpowiada także za emisje innych szkodliwych substancji. W 2016 wyemitowała ok. 3 ton rtęci – czyli tyle, co cały hiszpański przemysł. Z kolei według niektórych szacunków, w związku z zanieczyszczeniami emitowanymi przez kompleks energetyczny w Bełchatowie przedwcześnie umiera w Polsce ok. 500 osób rocznie, a 205 osób zapada na chroniczne zapalenie oskrzeli.
Kopalnia rozpoczęła wydobycie węgla w 1980 r., a obecnie prowadzi eksploatację na obszarze dwóch pól: Bełchatów (koncesja wygasa 31 grudnia 2026 roku) i Szczerców (koncesja wygasa 17 września 2038 roku). Samo pole Bełchatów ma ok. 12 km długości i 3 km szerokości.
Bełchatowski kompleks energetyczny jest najważniejszym pracodawcą w regionie – zatrudnia bezpośrednio prawie 8 tys. osób (elektrownia – 3 tys. osób, kopalnia – 4,7 tys. osób). W okresie od 2015 do 2017 r. z bełchatowskich zakładów energetycznych odeszło łącznie 839 pracowników, w tym 675 górników.
W 2020 r. spółka PGE zapowiedziała, że będzie odchodzić od spalania paliw kopalnych, by w 2050 r. osiągnąć tzw. neutralność klimatyczną (nie będzie emitować więcej gazów cieplarnianych, niż jej w stanie „wychwycić” z atmosfery). Zarządzanie aktywami węglowymi ma przejąć Narodowa Agencja Bezpieczeństwa Energetycznego, której utworzenie zapowiedziano oficjalnie wiosną 2021 r.
Źródło: Raport „Przespana rewolucja. Sytuacja społeczna w regionie bełchatowskim u progu transformacji energetycznej”.
Najważniejsze daty (przeszłość i przyszłość):
Źródła:
Raport „Przespana rewolucja. Sytuacja społeczna w regionie bełchatowskim u progu transformacji energetycznej”, PGEGiEK, Wyborcza.pl, Instrat, Wyniki badania świadomości ekologicznej wśród młodzieży zamieszkałej w Bełchatowie i okolicach