Debata ekspercka: Sprawiedliwa Transformacja. Bełchatów 2050.

27 listopada 2019 r | godz. 9:30-13:30 | Villa Quantum, ul. Narutowicza 48, Łódź

Czy pustynnienie i zmiana klimatu zagrozi rozwojowi gospodarczemu regionu?
Jakie wyzwania stoją przed województwem łódzkim do roku 2050?
Polska oraz województwo łódzkie stanie niebawem w centrum zainteresowania aktualnej polityki Unii Europejskiej w związku z aktualizowaną polityką klimatyczną. O dostrzeganiu wagi wyzwań dla Europy świadczy fakt, iż fotel pierwszego zastępcy Ursuli von der Leyen połączono jednocześnie ze stanowiskiem komisarza ds. klimatu oraz nadzorem nad Dyrekcją ds. Klimatu. Politykę klimatyczną na szczeblu całej Komisji i zaprowadzanie „Europejskiego Zielonego Ładu” (European Green Deal) będzie koordynował Frans Timmermans.
Polacy coraz lepiej rozumieją, jak poważny jest kryzys klimatyczny, ale wciąż nie umieją przełożyć tej wiedzy na konkretne działanie – wynika z przygotowanego przez Kantar raportu „Ziemianie atakują”.
Prawie trzy czwarte z ponad 4000 przebadanych Polaków uważa, że stan, w jakim znalazła się Ziemia jest poważny i wymaga natychmiastowych działań. Tylko 8% badanych nie widzi problemu.
Odejście od spalania węgla na rzecz odnawialnych źródeł energii i energii atomowej akceptuje obecnie 59 proc. Polaków.



PROGRAM

9:30 Rejestracja
10:00 Powitanie uczestników i prezentacja formuły debaty – dr Maciej Kozakiewicz, Ośrodek Działań Ekologicznych „Źródła”
10:20 Globalne i regionalne wyzwania związane ze zmianą klimatu – dr Andrzej Kassenberg, Instytut na Rzecz Ekorozwoju
10.50 Dlaczego Polska nie może realizować pro-węglowego kierunku polityki energetycznej – co to oznacza dla kompleksu energetyczno-górniczego regionu bełchatowskiego? – prof. Andrzej Szablewski, Instytut Ekonomiczny PAN
11:20 Wyniki badań nt. świadomości ekologicznej młodzieży w woj. Łódzkim (powiat bełchatowski, powiat sieradzki) – Bożysława Jaworska-Posiła, Meritum Badania
11:40 – 12.40 Przykładowe rozwiązania przyszłości
Dachy solarne i ich przyszłość – Lech Kaniuk, SunRoof Technology;
Unijne środki na finansowanie transformacji regionów węglowych – Izabela Zygmunt, Bankwatch Network
12:10 – 13:30 Dyskusja
13:30 Podsumowanie i wnioski dla kolejnych debat w Bełchatowie i Złoczewie

ZGŁOSZENIA
przyjmujemy drogą mailową: marta.karbowiak@zrodla.org.pl

CZEMU POTRZEBUJEMY DEBATY O PRZYSZŁOŚCI BEŁCHATOWA I POLSKIEJ ENERGETYKI?

Polska oraz województwo łódzkie znajdzie się niebawem w centrum zainteresowania aktualnej polityki Unii Europejskiej w związku z aktualizowaną polityką klimatyczną. O dostrzeganiu wagi wyzwań dla Europy świadczy fakt, iż fotel pierwszego zastępcy Ursuli von der Leyen połączono jednocześnie ze stanowiskiem komisarza ds. klimatu oraz nadzorem nad Dyrekcją ds. Klimatu. Politykę klimatyczną na szczeblu całej Komisji i zaprowadzanie „Europejskiego Zielonego Ładu” (European Green Deal) będzie koordynował Frans Timmermans.

Polacy coraz lepiej rozumieją, jak poważny jest kryzys klimatyczny, ale wciąż nie umieją przełożyć tej wiedzy na konkretne działanie – wynika z przygotowanego przez Kantar raportu „Ziemianie atakują”. Prawie trzy czwarte z ponad 4000 przebadanych Polaków uważa, że stan, w jakim znalazła się Ziemia jest poważny i wymaga natychmiastowych działań. Tylko 8% badanych nie widzi problemu. Odejście od spalania węgla na rzecz odnawialnych źródeł energii i energii atomowej akceptuje obecnie 59% Polaków.

PYTANIA W KONTEKŚCIE BIEŻĄCEJ SYTUACJI KLIMATYCZNEJ
1. Czy zagrożenia wynikające z ocieplenia klimatu (pustynnienie) i spadku wód gruntowych nie wpłyną w drastyczny sposób na rozwój społeczno-gospodarczy całego regionu?
2. Jakie zagrożenia dla gospodarki regionu wynikają z eksploatacji węgla brunatnego i produkcji energii opartej na węglu?
3. Jak długa jest perspektywa produkcji energii opartej o konwencjonalne zasoby kopalne węgla (w tym brunatnego) w Polsce?
4. Jak w pełni wykorzystać potencjalne wsparcie z UE dotyczące transformacji regionu na alternatywne warianty rozwoju społeczno-gospodarczego?
5. Czy plany rządowe rozwoju energetyki jądrowej są strategicznie i politycznie powiązane z polityką UE i czy wiążą się z lokalizacją elektrowni jądrowych na terenie województwa łódzkiego?

STANOWISKO UNII EUROPEJSKIEJ WOBEC WĘGLA

Do końca 2019 roku ma zostać przygotowany plan zwiększenia klimatycznych celów Unii Europejskiej tzn. podniesienia celu redukcji CO² do 2030 r. z obecnych 40 do 50 proc. a nawet do 55 proc. po uzyskaniu akceptacji zainteresowanych. Zapowiedziano także powstanie nowego Funduszu Sprawiedliwej Transformacji (Just Transition Fund), który ma współfinansować odejście od węgla w regionach gospodarczo uzależnionych od tego surowca, takich jak Śląsk, Bełchatów, Konin, niemieckie Łużyce czy grecka Macedonia. Polska może być głównym beneficjentem tego funduszu. By tak się stało należy stworzyć akceptowalny społecznie i ekonomicznie program odejścia od węgla.

Fundusz na cele klimatyczne będzie dysponował ogromnymi kwotami minimum 25 proc. środków z nowej perspektywy budżetowej UE na lata 2021-27. Dyrekcja ds. Klimatu ma za zadanie opracować pierwszy w UE akt prawny nazwany „europejskim prawem klimatycznym”, który ma zapewnić przejście do neutralności klimatycznej UE w 2050 r. Wzrośnie też inwestowanie w prace nad gospodarką obiegu zamkniętego.

PRZYSZŁOŚĆ KOMPLEKSU ENERGETYCZNO-GÓRNICZEGO REGIONU BEŁCHATOWSKIEGO

Bełchatów jest miastem, którego intensywny rozwój oparty został na monokulturze przemysłowej: eksploatacji węgla brunatnego oraz produkcji energii elektrycznej. Na przestrzeni minionych czterdziestu lat liczba mieszkańców Bełchatowa wzrosła blisko sześciokrotnie z 10 836 (1975 r.) do 63 208 (2002r.). Obecnie obserwujemy tendencję odwrotną, czyli sukcesywne zmniejszanie się liczby mieszkańców. W roku 2017 liczba mieszkańców Bełchatowa wróciła do stanu z roku 1992 obniżając się o kilka tysięcy (57 964 mieszkańców).

Wartości majątku PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna S.A., znajdującego się w Oddziale Kopalni Węgla Brunatnego Bełchatów oraz w spółkach zależnych, mających swoją siedzibę w Bełchatowie lub świadczących usługi na rzecz górnictwa i energetyki bełchatowskiej szacować należy w miliardach złotych. Wartość samego tylko majątku wytwórczego, po uwzględnieniu oszacowania wartości użytkowej z roku 2015, niekorzystnego dla rozwoju energetyki konwencjonalnej, wynosiła ok. 14 mld zł. Oszacowanie majątku spółki z tego okresu uwzględniało czynniki takie jak: prognoza cen energii (szacowano niższy poziom cen), polityka Unii Europejskiej, prognoza cen uprawnień do emisji CO², prognoza cen węgla oraz prognoza produkcji i zapotrzebowania na energię elektryczną. Należy w tym miejscu podkreślić, ze wartość odtworzeniowa wszystkich aktywów trwałych bełchatowskiego kompleksu energetyczno-górniczego to zapewne kwota oscylująca wokół 100 miliardów złotych.

Wszystko to sprawia, że Unia Europejska a po części świat wkracza w zupełnie nowy etap rozwoju gospodarki oparty na odnawialnych źródłach energii. Epoka węgla przechodzi na naszych oczach do historii. Jak zatem można się do tego przygotować? Region bełchatowski stoi przed realną groźbą radykalnej zapaści bez stworzenia alternatywnych modeli rozwoju.