Uprzejmie informuję, że w dniu 2 czerwca 2020 r. odbyło się posiedzenie Seminarium Energetycznego Collegium Civitas na temat: Bełchatów: strategia okresu przejściowego. Podstawą dyskusji były referaty zaprezentowane przez prof. Pawła Ruszkowskiego (Collegium Civitas), doc. dr Pawła Skowrońskiego (PW) oraz prof. Andrzeja Szablewskiego (INE PAN). Seminarium prowadzi działalność ekspercką od roku 2015, w oparciu o środowisko ok. 40 ekspertów, reprezentujących zarówno nauki ścisłe, jak też nauki społeczne.
Głównym celem merytorycznym, podkreślanym przez wszystkich referentów oraz przez zdecydowaną większość dyskutantów było zwrócenie uwagi na konieczność wypracowania strategii transformacji dla kompleksu energetyczno-społecznego Bełchatów. Brak programu sprawiedliwej transformacji dla Bełchatowa grozi „pegeeryzacją” tego regionu Polski.
Bełchatów – strategia konwersji kapitałów
W sytuacji kryzysowej, gdy zasoby są zawsze niewystarczające, warto pomyśleć o łączeniu kapitałów i ich konwersji, Chodzi tu przede wszystkim o zasoby kapitału ludzkiego, społecznego, finansowego i politycznego. Takie podejście pozwoli na budowanie strategii przetrwania Bełchatowa jako społeczności lokalnej, w której elektrownia i kopalnia są ważnym, ale nie jedynym liczącym się środowiskiem społecznym.
Możliwe scenariusze
Scenariusz 1: Wykorzystanie istniejących zasobów infrastruktury technicznej, w szczególności zaś elektroenergetycznej. Kluczowe znaczenie mają dwie duże elektroenergetyczne stacje przesyłowe, pozwalające na realizację projektów przyłączeniowych instalacji OZE, w skali całego regionu. Jak wiadomo, możliwości przyłączeniowe są jedną z głównych barier rozwojowych OZE w polskim systemie elektroenergetycznym. W oparciu o istniejące zaplecze infrastrukturalne możliwa jest budowa konkurencyjnych farm fotowoltaicznych i wiatrowych, wykorzystujących niskie koszty przyłączenia.
Scenariusz 2: Ekspansja na rynku zielonej energii poprzez tworzenie firm usługowych i produkcyjnych związanych z fotowoltaiką i funkcjonowaniem farm wiatrowych. Istotne znaczenie mają inwestycje w postaci generacji hybrydowych (farmy wiatrowe + elektrownie PV + magazyny energii).
Scenariusz 3: Ważnym uzupełnieniem tego nurtu transformacyjnego jest stworzenie i obsługa lokalnego systemu wytwarzania i dystrybucji energii elektrycznej w oparciu o formułę elektroprosumeryzmu i OZE.
Scenariusz 4: Sytuacja pandemii uzmysłowiła rządom europejskim, że dla zachowania niezależności technologicznej i bezpieczeństwa dostaw (w tym bezpieczeństwa energetycznego) należy w UE produkować nie tylko moduły fotowoltaiczne, lecz także półprodukty (tzw. wafle) i ogniwa stosowane w
modułach PV. W Niemczech pojawiła się koncepcja uruchomienia na terenie UE produkcji płytek, ogniw i modułów rzędu 5 – 10 GW (tzw. GigaFactory). Możliwe jest uruchomienie tego typu produkcji w Polsce. Wymaga to jednak współpracy i zorganizowania się polskich firm działających w ramach łańcucha dostaw. Celowe jest również wpisanie polskich inwestycji w szersze ramy polityki UE, jako tzw. Projektu Wspólnego Interesu (PCI). Przyjęcie takiego rozwiązania zapewni tym inwestycjom dodatkowe wsparcie w zakresie budowy przewagi konkurencyjnej na rynku.
Scenariusz 5: Utworzenie kilku firm produkcyjnych średniej wielkości zorientowanych na produkcję układów automatyki oraz produkcję izolacyjnych materiałów budowlanych, przy zastosowaniu innowacyjnych technologii.
Scenariusz 6: Nawiązuje do priorytetowego pomysłu rządu jakim jest elektromobilność. W Bełchatowie istnieje odpowiednie zaplecze do produkcji podzespołów do samochodów elektrycznych. W zależności od skali inwestycji może tu powstać kilkaset nowych miejsc pracy. Trzeba jednak mieć świadomość, że gra o
pozyskanie tych miejsc pracy toczy się już od pewnego czasu. Wydaje się jednak, że w tym kontekście istotną rolę może odegrać kapitał polityczny, jakim wciąż jeszcze dysponują związki zawodowe.
W przypadku Bełchatowa konieczne jest przyjęcie strategii proaktywnej, która polega na identyfikowaniu wyzwań, zagrożeń oraz negatywnych skutków transformacji i przygotowywaniu na tej podstawie odpowiednich instrumentów oraz działań, których uruchomienie będzie umożliwiać skuteczną odpowiedź na te wyzwania oraz sprzyjać minimalizowaniu negatywnych skutków i kosztów dekarbonizacji.
Treść komunikatu:
Seminarium Energetyczne CC – komunikat w sprawie Bełchatowa